Kinderen van nu zijn mondiger dan ooit tevoren. Ze antwoorden snel en gedragen zich assertief. Een kind dat wat minder zegt, vinden we verlegen. Een kind dat helemaal niets zegt, vinden we vreemd. Toch bestaat er een naam voor die stoornis: selectief mutisme.
Kinderen met selectief mutisme zwijgen in bepaalde situaties. Ook Ferdaws’ dochtertje Rania (10 jaar) heeft angst om te spreken.
Het is een zonnige lentedag in een Antwerps parkje. In de speeltuin joelen kinderen. Ze amuseren zich met eindeloze beurten op de glijbaan. “Rania is een prachtig kind”, vertelt Ferdaws trots. “Ze is erg lief, vrolijk en creatief. Maar af en toe klapt ze op school of bij familie helemaal dicht.’
“We merkten al in het eerste kleuterklasje dat Rania erg stil was. Thuis was ze heel open en taterde ze er op los. Maar op school had de juf haar stemmetje nog nooit gehoord. We schonken er verder niet veel aandacht aan. Rania zou langzamerhand wel open bloeien, dachten we. Ook bij mijn ouders was Rania heel gereserveerd. Vroeg ze hen iets, dan was het steeds met dat fluisterstemmetje. Mijn vader vond het best jammer. Dollen, knuffelen, babbeltjes slaan…, hij vond dat hij die typische dingen tussen opa en kleinkind miste. ‘Het is niet goed dat ze zo is’, zei hij. ‘Ze moet sterker worden, dit is een sterke wereld.’
“In de tweede kleuterklas begonnen we ons zorgen te maken. Rania was nog altijd muisstil op school. Het eerste leerjaar was niet meer ver af. De tijd drong. Er moest iets gebeuren. We lieten Rania door een psycholoog van het CLB observeren. Rania heeft selectief mutisme, concludeerde de psycholoog. ‘Selectief wat?!’, vroegen mijn man en ik. Het was de eerste keer dat we ervan hoorden.’
“In het begin dacht ik dat we Rania verkeerd hadden opgevoed. Maar de psycholoog maakte ons duidelijk dat we ons niet schuldig mochten voelen. De psycholoog volgde Rania tot het eerste leerjaar. Het ging erg goed met haar. Ze durfde in het tweede leerjaar eindelijk haar vinger op te steken. Ze had vriendinnetjes tegen wie ze honderduit babbelde. Rania had plezier in buitenschoolse activiteiten. Maar in het derde leerjaar flakkerde haar angst weer op. Rania had jaren niet gesproken op school. Ze had een taalachterstand opgebouwd. Dat maakt haar erg onzeker bij andere mensen. En dus zweeg ze liever.
‘Rania had jaren niet gesproken op school. Ze had een taalachterstand opgebouwd. Dat maakt haar erg onzeker bij andere mensen.’
“Nu zit Rania in het vierde leerjaar. Soms komt ze huilend naar me toe als haar huiswerk niet lukt. ‘Mama, ik doe zo mijn best, maar het lukt niet.’ Ik stel haar dan gerust. ‘Kijk, er zijn dingen die wat minder gaan, maar er zijn dingen die jij veel beter kunt dan andere kindjes.’ Haar gezichtje klaart dan helemaal op. Dat positief benoemen heb ik onder andere opgestoken in de cursus van Triple P. Die volgde ik vorig jaar om de driftbuien van mijn zoon Taysser (8 jaar) onder controle te houden. Die buien van mijn zoon zijn intussen helemaal verdwenen. Maar de tips over positief opvoeden bleken ook nuttig voor Rania.
“Vroeger had ik het gevoel dat ik me moest verantwoorden voor mijn dochter. Rania is nu groot genoeg. Als ze niet wil antwoorden, dan heeft ze misschien gewoon geen zin om iets zeggen. Mijn ouders maken er ook geen punt meer van. Ze zijn het eigenlijk al vergeten dat ze selectief mutisme heeft. Voor hen is Rania gewoon een rustig en lief meisje. Ik heb er wel vertrouwen in dat het goed met haar komt. Ik wil wel dat Rania meer zelfvertrouwen krijgt. Vorig jaar ging ze vijf dagen op bosklassen. Het was de eerste keer dat ze zo lang van huis weg was. Ik maakte me zorgen. Maar dat is fantastisch verlopen. Toen de bus aan de schoolpoort vertrok, was ze me al lang vergeten (lacht).”
Asma Ould Aissa, gepubliceerd in Triple Magazine 7, lente 2012.
Geef een reactie